(Goede coach) Waarom ben je zoals je bent? Een familieopstelling helpt je om inzicht te krijgen in je relaties. Bij een klassieke familieopstelling, zoals eind vorige eeuw uitgedacht door de Duitse psychotherapeut Bert Hellinger, zet iemand in een therapeutische sessie personen die zijn familieleden moeten voorstellen en zichzelf neer in een tableau vivant. Daardoor kunnen er nieuwe inzichten ontstaan over bepaalde patronen, en niet direct zichtbare verhoudingen en knelpunten tussen personen opeens zichtbaar en voelbaar worden. En door dingen te verschuiven in de opstelling, kunnen de verhoudingen veranderen, oude wonden helen en openingen ontstaan naar een andere toekomst. Voor deelnemers is het vaak een intense ervaring.

(Goede coach) Je hebt niet per se echte mensen nodig om zo’n opstelling te doen. Systeemtherapeuten gebruiken tegenwoordig ook poppetjes om familieverhoudingen inzichtelijk te maken. Contextueel therapeut Gerrie Reijersen van Buuren ontwikkelde als een van de eersten een ‘poppetjestherapie’ die ze in een-op-eensessies doet, en dacht mee over deze oefening.

Je verplaatsen in de ander

(Goede coach) Het doel van een familieopstelling is dat je gaat nadenken over de verbinding met je familie en ruimte gaat voelen om bepaalde relaties te kunnen veranderen en verdiepen. Reijersen van Buuren daagt haar cliënten uit om zich ook te verplaatsen in de anderen. Hoe is het voor je vader om op die plek te staan? Ervaart je zus hetzelfde als jij? ‘Mensen gaan vaak dingen voor elkaar invullen: ‘hij wil dat toch niet’, of ‘het interesseert haar niet’, terwijl ze dat niet bij de ander checken. ‘Dat komt wellicht voort uit een angst om afgewezen te worden, maar daardoor ga je uit de verbinding met elkaar. Ik daag je dan uit om vanuit een volwassen houding het gesprek aan te gaan. Vertel dat familielid eens: goh, ik zou graag meer contact met je hebben. Of: ik weet dat je het goed bedoelt, maar ik heb wat meer ruimte nodig. Zo neem je verantwoordelijkheid voor je relaties.’

Zo maak je een familieopstelling

(Goede coach) De poppetjes verbeelden straks jouw familie. Schrijf op de buik van elk poppetje wie dit moet voorstellen, geef het een gezichtsuitdrukking en eventueel een kleur. Knip de poppetjes uit en vouw de voetjes om zodat ze kunnen staan. Maak in ieder geval je ouders en/of verzorgers en broers en zussen. Heb je te weinig poppetjes, trek er dan eerst eentje over en maak er zoveel als je nodig hebt bij. Je kunt ook poppetjes maken voor andere familieleden die voor jouw gevoel een belangrijke rol hebben gespeeld in je jeugd. Een opa, een tante, een stiefmoeder of een halfbroer bijvoorbeeld.
Neem de tijd voor deze oefening en zorg dat je niet gestoord kunt worden. Maak een ruimte vrij op een tafel of op de vloer en zet eerst jezelf neer. Plaats dan een voor een de poppetjes zoals jij de verbindingen in je gezin van herkomst ervaart. Stel jezelf daarbij de volgende vragen om je op weg te helpen:

• Waar staat mijn vader ten opzichte van mij? En waar ten opzichte van mijn moeder? (Goede coach)
• Waar staat mijn moeder ten opzichte van mij? En ten opzichte van mijn vader?
• Wie kijkt naar wie? Staan er mensen voor elkaar of achter iemand?
• Waar staan mijn broers en/of zussen ten opzichte van mij? En van elkaar?
• Waar staan mijn ouders ten opzichte van mijn broers en/of zussen?

Als je klaar bent met de poppetjes neerzetten, beantwoord dan de volgende vragen.
Je mag bij het beantwoorden van de vragen gaan schuiven met poppetjes om te kijken wat dat met jou en de verhoudingen doet. (Goede coach)

1. Wat valt je op?
   Ben je iemand vergeten?
2. Wie staat er het dichtst bij je?
3. Wat maakt dat je denkt dat die persoon daar staat?
4. Wat betekent dat voor jou?
5. En wat betekent het voor die persoon? Wil die persoon daar staan?
6. Is dat ook met die persoon te bespreken?
7. Wie staat er het verst van je vandaan?
8. Zou die persoon zichzelf daar ook neerzetten?
9. Wat betekent het voor jou dat dit familielid daar staat? (Goede coach)
10. Wat betekent het voor degene die het verst van je af staat om daar te staan?
11. Zou je dichter bij deze persoon willen staan? Of die persoon bij jou?
12. Is dat te bespreken?
13. Wat betekenen de kijkrichtingen van je familieleden?
14. Wat raakt je en zet je het meest aan het denken als je naar je eigen positie in de familie kijkt?
15. Wil je de plek die je jezelf hebt gegeven in je gezin van herkomst ook zo houden of zou je het anders willen? (Goede coach)
16. Met wie zou je daarover kunnen beginnen te praten? Kun jij als volwassene initiatief nemen om de relatie die jij graag wilt met je familie te bespreken? Kun je je uitspreken over wat je familie betekent voor je, of wat je graag anders ziet?

Hoe wil je verder?

Kijk nog eens terug naar wat je hebt opgeschreven. Beschrijf hieronder vervolgens hoe je vanaf nu verder wilt. Welke onderdelen van je ‘erfgoed’ blijf je koesteren en welke niet? Wat wil je eventueel veranderen aan de relatie met je gezinsleden – en als je niks wilt veranderen, waarom dan niet? (Goede coach)

Video: een voorbeeld van een familie-opstelling

Onderstaande video is een voorbeeld van een familieopstelling. Wil je meer van deze voorbeelden bekijken? Bezoek de website van contextueel therapeut Gerrie Reijersen van Buuren. (Goede coach)

1. Parentificatie, (relationeel) geven en ontvangen, wat is de invloed van je geschiedenis? from Gerrie Reijersen van Buuren on Vimeo.

Bron: Psychologie Magazine

Op zoek naar een goede coach?

Op zoek naar een goede coach om eens samen een opstelling mee te maken of heb je een andere vraag om mee aan de slag te gaan? Kijk dan eens rond op onze website om te zien wat wij voor jou kunnen betekenen. Je kunt ook een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek. Je bent van harte welkom!

Zoek je een goede coach? Kijk of de coach erkend is, zo zie je of je met een gekwalificeerde en goede coach te maken hebt. CoachPraktijk Twente is NOLOC erkend.

Meer berichten lezen? Kijk dan hier.

# goede coach