We zijn de hele dag door ‘gestrest’, alleen ervaren we dat meestal niet zo. Met ‘stress’ bedoelen we namelijk dat er allemaal (psychologische en biochemische) aanpassingen in je lichaam plaatsvinden die ervoor zorgen dat meer energie en focus krijgt. Dat gebeurt niet alleen als je moet vechten of vluchten, maar ook (in mindere mate) als je gaat fietsen, tuinieren, fitnessen, de trap op loopt, noem maar op. Ook mentale inspanning zorgt voor meer stress, want daarvoor hebben je hersenen meer energie nodig. Je raakt daarom vanzelf ‘gestrest’ van een lastig telefoongesprek, van hard werken voor een deadline, van multitasken, of als je je opwindt omdat je voor de zoveelste keer in de verkeerde rij voor de kassa staat. (stress begeleiding Twente)

Stress is dus niet slecht. Het is juist een gezonde aanpassingsreactie waar je de hele dag profijt van hebt. Stress kun je vergelijken met de energie die je uit een batterij haalt.

Om veerkrachtig te blijven moet je dagelijks je energie weer aanvullen. Zoals je de batterij van je mobiele telefoon je ook dagelijks aan de oplader legt. Je laadt het meest op tijdens je slaap, maar ook even rusten of lekker ontspannen dragen eraan bij. Zo ben je weer helemaal klaar voor nieuwe activiteiten.

Fasen van stress

Hieronder lees je meer over de fasen van stress en betekenissen van woorden. (stress begeleiding Twente)

Chronische stress

Als je lange tijd overbelast bent, loopt je batterij steeds verder leeg want je kunt je onvoldoende opladen. Je wordt dus steeds vermoeider. En dit proces versterkt zichzelf: je lichaam ‘helpt’ je door extra stresshormonen aan te maken, zodat je toch meer energie krijgt.

Op den duur raakt je lichaam zo gewend aan die chronische overdrive dat je slechter tot rust kunt komen. Je bent doodmoe, maar kunt niet slapen en zit rechtop in bed. Het wordt moeilijker om je weer op te laden. Je batterij komt zelfs niet meer helemaal in het groen als je het een paar dagen rustiger aan doet. Alsof er een kink in het oplaadkabeltje zit. (stress begeleiding Twente)

Stressklachten

Je staat veel te veel in de ‘aan’-stand. Daardoor heeft je hele lijf (incl. je geest) het zwaar te verduren. Je krijgt klachten en kwalen, het eerst op je ‘zwakke plekken’. Bijvoorbeeld: je bent vaker ziek, wordt somber, angstig, je hebt nergens meer zin in, je spieren verstrakken en verkrampen, je krijgt migraine, je hebt een benauwd gevoel, er ontstaan maag- en darmproblemen, je krijgt hartritme-problemen, je geheugen hapert, je vermogen om te plannen en organiseren vermindert. (stress begeleiding Twente)

Overspannen

Als je zó veel klachten hebt dat je thuis en op je werk niet meer goed functioneert ben je ‘overspannen’. Je hebt dan een paar maanden veel rust nodig voordat je je taken weer op kunt pakken.

Burn-out

Als je in de overdrive blijft staan, kún je op een gegeven moment niet meer. Dat heet burn-out (opgebrand).